Bu SSS; konvansiyonel, adresli ve kablosuz yangın algılama sistemleri hakkında en sık sorulan soruları tek yerde toplar. İçerik uygulama, kurulum ve bakım odaklıdır.

A) TEMEL KAVRAMLAR ve BİLEŞENLER

S: Yangın algılama sistemi nedir, neyi kapsar?
C: Panel (beyin), dedektörler (duman/ısı/multisensör), manuel buton, siren-flaşör, güç kaynağı/aküler, kablo altyapısı ve gerekirse tekrarlayıcı/arayüz modüllerinden oluşur.

S: Konvansiyonel ve adresli sistem arasındaki fark nedir?
C: Konvansiyonel sistem bölge bazlı alarm verir (hangi zon). Adresli sistem cihaz bazında alarm/arıza bilgisi üretir (hangi dedektör). Orta-büyük tesislerde adresli sistem bakım ve olay yönetimini hızlandırır.

S: Multisensör dedektör ne işe yarar?
C: Duman ve ısı algılamayı birleştirir; yanlış alarmları azaltmak ve farklı yangın tiplerini daha hızlı yakalamak için tercih edilir.

S: “İzolatör” ne demek, ne işe yarar?
C: Hat üzerinde kısa devre olduğunda arızayı bölümlendirip kalan hattın çalışmasını sürdürmeye yardımcı olur (EN 54-17).

S: Beam dedektör nerede kullanılır?
C: Yüksek hacimli alanlar (depo, hangar, atrium) için uygundur; geniş mesafeyi tek noktadan tarar. Montaj açısı ve titreşimlere karşı mekanik olarak kararlı olmalıdır.

B) TASARIM ve PROJELENDİRME

S: Adresli mi, konvansiyonel mi seçmeliyim?
C: Küçük ölçekli ve sınırlı cihaz sayısı: konvansiyonel. Orta-büyük ölçekli, geniş alanda çok cihaz: adresli. Uzaktan izleme, ayrıntılı rapor ve işletme sürekliliği gerekiyorsa adresli tercih edilir.

S: Dedektör yerleşiminde temel kurallar nelerdir?
C: Tavan altında “ölü hava cebinden” kaçın, engelleri (kiriş, raf) dikkate al, dedektörler arası mesafe ve duvardan uzaklık limitlerine uy, hava akımları ve aspirasyon kaynaklarını göz önünde bulundur.

S: Nem, toz, buhar olan alanlarda hangi dedektör?
C: Buhar/toz yoğunluğu yüksekse ısı dedektörü veya uygun koruma sınıfına sahip multisensör; mutfak/atölye gibi ortamlarda yanlış alarm riskine karşı duman yerine ısı veya özel tip dedektör.

S: Duman tahliye (smoke vent) veya HVAC ile entegrasyon nasıl planlanır?
C: Panel G/Ç modülleriyle fan/damper kumandası yapılır. Senaryolar (yangında taze hava kes, duman tahliye fanı çalıştır, basınçlandırma) projede açıkça tanımlanmalıdır.

S: Sesli-görsel uyarı cihazlarını nasıl boyutlandırırım?
C: EN 54-3/23 ışık/ ses seviyesi gereksinimleri, mekan akustiği ve görsel alan dikkate alınır. Kaçış yollarında uyarı sürekliliği ve algılanabilirlik esastır.

C) KURULUM ve DEVREYE ALMA

S: Kablo seçimi ve hat topolojisi nasıl olmalı?
C: Yangına dayanımlı kablo (min. 30–60–120 dk tasarım hedefi), adresli hatlarda döngü (loop) topolojisi önerilir. Konvansiyonel zonlarda hat sonu direnci/izleme öğeleri doğru konumlanmalıdır.

S: Akü kapasitesini nasıl hesaplarım?
C: EN 54-4’e uygun olarak; bekleme süresi (ör. 24 saat) + alarm süresi (ör. 30 dk) için panel ve bağlı cihazların akım tüketimleri toplanır, güvenlik payı eklenir.

S: Topraklama ve ekranlama neden kritik?
C: Endüstriyel ortamlarda parazit/EMI hatalı tetikleme veya iletişim hatasına yol açabilir. Kalkanlı kablo, doğru topraklama ve ayrılmış güzergâhlar esastır.

S: Devreye almada hangi testleri yapmalıyım?
C: Tüm zon/loop bütünlük testi, cihaz adres/doğrulama, siren-flaşör fonksiyon testi, buton tetikleme, güç/akü kesintisi senaryoları, kayıt/rapor doğrulaması.

S: Uzak izleme nasıl etkinleştirilir?
C: Uygun panel ve haberleşme modülü (Ethernet/GSM/LTE) + bulut veya yerel yazılım lisansı ile panel olayları canlı izlenir; kullanıcı yetkileri rollere göre kurgulanır.

D) TEST, BAKIM ve PERİYODİK KONTROLLER

S: Bakım periyodu ne olmalı?
C: Aylık görsel kontrol, 3–6 aylık fonksiyon testleri ve yıllık kapsamlı bakım önerilir. Tozlu ortamlarda filtre/optik yüzey temizliği daha sık yapılmalıdır.

S: Hangi test ekipmanları gerekir?
C: Duman/ısı test spreyleri, ısı tabancası/çubuk, beam hizalama aparatı, yalıtım/akım ölçer, adresleme/programlama cihazı, yedek akü ve sigortalar.

S: Kayıt tutma neden önemli?
C: Bakım ve test raporları; sigorta, denetim ve hukuki süreçlerde sistemin sürekliliğini kanıtlar. Olay ve arıza günlükleri düzenli arşivlenmelidir.

S: Yanlış alarmı nasıl azaltırım?
C: Uygun dedektör seçimi, hassasiyet ayarı, çevresel etkilerin (buhar, toz, egzoz) engellenmesi, düzenli temizlik ve doğru adresleme/etiketleme.

E) ENTEGRASYON ve OTOMASYON

S: Hangi sistemlerle entegre edilir?
C: Söndürme (FM-200/Novec/IG/CO2), BMS/SCADA, asansör, turnike, kapı kilitleri, anons/acil seslendirme (EVAC), duman tahliye ve basınçlandırma sistemleri.

S: Yangın algılama ile söndürme arasındaki tipik mantık nedir?
C: Çift onay (ör. iki dedektör veya dedektör + buton), gecikme/zamanlayıcı, mahal kapatma ve sesli uyarı sonrası gaz boşaltma gibi güvenli akışlar planlanır.

F) KABLOSUZ SİSTEMLER

S: Kablosuz yangın sistemleri güvenilir mi?
C: EN 54-25 uyumlu cihazlar, sahada doğru RF planlama ve sinyal seviyesi kontrolü ile güvenilir çalışır. RFI kaynakları ve yapı malzemesi dikkate alınmalıdır.

S: Pil ömrü ve bakım nasıldır?
C: Tipik 2–5 yıl pil ömrü; periyodik kontrol ve düşük pil uyarılarının takibi gerekir. Yedek pil stoğu ve değişim prosedürü belirlenmelidir.

G) ÇEVRESEL KOŞULLAR ve YERLEŞTİRME

S: Yüksek tavanlı ve soğuk alanlarda dikkat edilmesi gerekenler?
C: Isı tabakalaşması, hava akımı ve tavan yüksekliği algılamayı etkiler. Beam/aspirasyon veya ısı sensörlü multisensör çözümleri değerlendirilir.

S: Mutfak, otopark, kazan dairesi gibi özel alanlarda ne seçilir?
C: Mutfakta yanlış alarm riskine karşı ısı veya özel tip; otoparkta CO/NOx izleme + yangın algılama; kazan dairesinde ısı ve alev algılama kombinasyonları.

H) SIK YAPILAN HATALAR

S: Projelerde en sık görülen hatalar nelerdir?
C: Yanlış dedektör tipi, yetersiz siren/flaşör kapsamı, hatalı kablo güzergâhı, topraklama eksikliği, etiketsiz/karışık adresleme, bakım/test kayıtlarının tutulmaması.

I) ARIZA GİDERME (TROUBLESHOOTING)

S: Sürekli arıza ışığı yanıyor, nereden başlamalıyım?
C: Önce güç ve aküleri, sonra hat sonu elemanlarını, zon/loop bütünlüğünü, kısa devre/kaçakları ve modül bağlantılarını kontrol edin. Olay günlüğünü inceleyin.

S: Tek bir bölgede sık sık yanlış alarm alıyorum?
C: Ortam koşullarını (buhar, toz, duman kaynağı) ve cihaz tipini gözden geçirin, hassasiyet ayarını kontrol edin, temizliği yapın, gerekiyorsa multisensör/ısıya geçin.

S: Sirenlerden bazıları çalışmıyor?
C: Hat akımı/gerilimini, polariteyi, devre bölünmelerini ve güç kaynaklarının kapasitesini kontrol edin. EN 54-3 gereksinimlerine göre yük dağılımını yeniden planlayın.

J) UYGUNLUK ve STANDARTLAR

S: Hangi standartlar referans alınır?
C: EN 54 serisi (cihaz ve güç kaynakları dâhil). Türkiye’de ilgili yönetmelik ve idari şartlar ile uyum sağlanmalıdır. Projeler yerel mevzuat ve işveren şartnamesine göre tasarlanır.

S: Sertifikalı ürün kullanmak neden önemli?
C: Uygunluk, güvenilirlik ve sigorta/denetim süreçlerinde kabul edilebilirlik için sertifikasyon (örn. EN 54) kritik öneme sahiptir.

K) KULLANICI ve OPERASYON

S: Kullanıcı eğitimi neden şart?
C: Erken müdahale, doğru tahliye, yanlış alarm yönetimi ve ekipman ömrü için eğitim zorunludur. Buton, reset, susturma ve raporlama akışları pratik olarak gösterilmelidir.

S: Yetkilendirme nasıl yapılmalı?
C: Operatör, bakım, yönetici rolleri ayrı tanımlanmalı; şifre/pin politikası ve olay kaydı takibi uygulanmalıdır.

L) KAYIT, RAPOR ve İŞLETME SÜREKLİLİĞİ

S: Olay ve bakım kayıtlarını nasıl tutmalıyım?
C: Dijital veya basılı formatta; tarih/saat, cihaz, konum, olay türü, müdahale ve sonuç bilgileriyle saklanmalı; denetimlerde ibraz edilebilir olmalıdır.

S: Uzak izleme ve bildirimlerin faydası nedir?
C: Arıza/yangın durumunda anlık uyarı, bakım planlama ve olay analizi hızlanır. Çok lokasyonlu yapılarda maliyet ve tepki süresini azaltır.

M) MALİYET ve TOPLAM SAHİP OLMA (TCO)

S: Maliyeti belirleyen ana kalemler nelerdir?
C: Cihaz sayısı ve tipi, kablolama/işçilik, güç kaynakları/aküler, yazılım lisansları ve entegrasyon. TCO içinde periyodik bakım ve testler mutlaka planlanmalıdır.

S: Neden “ucuz” yerine “doğru” çözümü seçmeliyim?
C: Yanlış alarm ve arıza maliyetleri, kesinti ve yeniden işçilik toplamda daha pahalıya mal olur. Sertifikalı ürün ve doğru projelendirme, toplam maliyeti düşürür.

N) MARKA ve ÜRÜN SEÇİMİ

S: Teknim gibi üreticilerden hangi ürün aileleri yaygındır?
C: Konvansiyonel ve adresli paneller, optik duman/ısı/multisensör dedektörler, manuel butonlar, siren-flaşörler, beam dedektörler, giriş/çıkış modülleri, kablosuz koordinatör ve çevre birimleri, yazılım ve izleme çözümleri.

___________________

Not: Bu SSS bilgilendirme amaçlıdır, yerel yönetmelik ve şartnameler önceliklidir. Proje özelinde keşif ve teknik çizim yapılması önerilir.

konvansiyonel, adresli ve kablosuz yangın algılama sistemleri hakkında en sık sorulan soruları tek yerde toplar. İçerik uygulama, kurulum ve bakım odaklıdır.